Không khí là gì? Thành phần của không khí và cách bảo vệ môi trường sống trong lành

Mỗi ngày, hàng tỷ người và sinh vật trên Trái đất hít thở không khí. Không khí rất cần thiết cho sự sống và vô cùng quan trọng đối với con người. Hãy cùng Phukienong đi sâu vào định nghĩa về không khí, tính chất, vai trò của không khí đối với đời sống con người và tìm hiểu thêm về cuộc sống trong bài viết này.

1. Không khí là gì?

Không khí và sự cháy – Đây là một bài học quan trọng trong chương trình Hóa học lớp 8. Bài học này cũng định nghĩa rõ ràng cho chúng ta không khí là gì.

Theo đó: “Không khí là hỗn hợp nhiều chất khí trong đó khí oxi chiếm khoảng 1/5 thể tích, chính xác hơn là khí oxi chiếm 21% thể tích không khí, phần còn lại hầu hết là khí nitơ”. (Sách giáo khoa Hóa học 8, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).

Đó là định nghĩa về không khí dưới góc độ khoa học. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta có thể hiểu không khí là chất khí bao quanh chúng ta, có mặt xung quanh mọi vật thể và quyết định sự tồn vong của con người và mọi sinh vật trên Trái đất.

Sau khi tìm hiểu về không khí là gì, chắc hẳn nhiều bạn thắc mắc không khí có những tính chất gì? Dưới đây là những tính chất chính của không khí mà bạn nên biết:

• Không khí trong suốt, không màu, không mùi và không vị
• Không khí không có hình dạng nhất định
• Không khí có thể được nén hoặc mở rộng

2. Những thành phần chính của không khí là gì?

Khí quyển bao gồm ba thành phần chính: thành phần cố định, thành phần không cố định và thành phần thay đổi. Hãy cùng Phukienong khám phá chi tiết nhé.

• Thành phần cố định của khí quyển: Thành phần cố định là phần chính của khí quyển và bao gồm các loại khí như nitơ (78%), oxy (21%) và các loại khí khác (1%) như carbon dioxide, hơi nước và khí hiếm .
• Thành phần có thể thay đổi: Thành phần này chứa carbon dioxide và hơi nước trong khí quyển. Trong điều kiện bình thường, carbon dioxide dao động trong khoảng 0,02% đến 0,04% và hơi nước dưới 4%. Tuy nhiên, tỷ lệ phần trăm của các thành phần khí quyển này thường thay đổi theo điều kiện thời tiết và mùa. Điều này ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của con người.
• Thành phần dễ bay hơi: Thành phần này bao gồm hai nguồn: ô nhiễm do các hoạt động của con người gây ra và các hiện tượng tự nhiên đột ngột trong tự nhiên hình thành nên chất ô nhiễm. Đây là những nguồn chính gây mất ổn định khí quyển và cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.

3. Vai trò của không khí đối với con người, sự sống

Như đã nhấn mạnh, không khí có vai trò rất quan trọng đối với đời sống con người và còn ảnh hưởng đến đời sống của các sinh vật khác như động vật, thực vật.

Ý nghĩa của khí quyển được thể hiện qua:

• Duy trì sự sống: Không có bầu khí quyển, con người không thể thở và sự sống sẽ ngừng lại. Ví dụ, trong trường hợp hỏa hoạn, hít phải khói có thể dẫn đến chết ngạt.
• Mang lại cảm giác thư thái: Bầu không khí yên bình giúp con người thư giãn, giảm bớt căng thẳng sau một ngày dài làm việc, học tập. Hít thở không khí trong lành giúp tăng cường năng lượng và cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần.
• Tạo điều kiện trao đổi chất trong cơ thể: Trong thực tế, động thực vật cũng trải qua quá trình trao đổi chất trong cơ thể với không khí trong khí quyển. Nếu không có sự trao đổi này thì cây cối khô héo, muông thú dần mất đi sự sống.

4. Ô nhiễm không khí – Vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu

Khi nghiên cứu bầu khí quyển không thể bỏ qua vấn đề ô nhiễm không khí. Ô nhiễm không khí là gì và nó ảnh hưởng đến con người và môi trường như thế nào? Và, làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ không khí sạch?

4.1. Ô nhiễm không khí là gì? Tác động của không khí ô nhiễm

Khi nói đến nghiên cứu bầu khí quyển, chúng ta không thể bỏ qua vấn đề ô nhiễm không khí. Chính xác thì ô nhiễm không khí là gì? Nó ảnh hưởng đến con người như thế nào và làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ không khí sạch?

4.2. Thực trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam

Ô nhiễm không khí đang là vấn đề đáng lo ngại không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Theo báo cáo Chỉ số Hiệu quả Môi trường (EPI) thường niên của Mỹ, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia ô nhiễm không khí tồi tệ nhất châu Á, đặc biệt là ô nhiễm hạt bụi trong không khí. Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất cả nước, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và hạn chế tầm nhìn. Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí là xe máy và ô tô (3,6 triệu ô tô và hơn 45 triệu xe máy, tính đến tháng 2/2020).

Bất chấp những cải thiện được ghi nhận vào đầu năm 2021, khi Chỉ số Chất lượng Không khí (AQI) duy trì ở mức thấp đến trung bình, vấn đề ô nhiễm không khí ở Việt Nam vẫn đáng được quan tâm khi thế giới trở lại trạng thái “bình thường mới” sau đại dịch Covid-19.

4.3. Cách bảo vệ không khí trong lành, tránh ô nhiễm

Bảo vệ bầu không khí trong sạch là trách nhiệm của mỗi cá nhân sống trên Trái đất, cũng như của các quốc gia đang tồn tại trên hành tinh này.

Tại sao điều quan trọng là phải bảo vệ không khí? Lý do đơn giản là không khí sạch là yếu tố quyết định để duy trì sự sống. Khi không khí bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và đời sống của động thực vật. Không khí bị ô nhiễm cũng làm hỏng các công trình kiến ​​trúc mà con người đã dày công xây dựng, chẳng hạn như cầu cống, nhà cửa và các địa danh lịch sử.

Để bảo vệ bầu không khí trong lành, tránh ô nhiễm, chúng ta cần:

• Xử lý hợp lý khí thải từ các nhà máy, nhà máy điện và hạn chế khí thải từ các phương tiện giao thông. Điều này giúp giảm thiểu các khí thải độc hại như CO2, CO, SO2, bụi, khói, ô nhiễm vào bầu khí quyển.
• Bảo vệ rừng, trồng cây và duy trì không gian xanh để giữ không khí trong lành.
• Đảm bảo môi trường sống trong lành, vệ sinh.

Không khí đóng một vai trò quan trọng đối với con người. Hi vọng những thông tin mà Phukienong tổng hợp trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về không khí dưới góc độ khoa học và có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ môi trường sống xung quanh.