Nguyên Nhân Suy Giảm Tầng Ozone

Hiện tại, tầng ozone bị thủng là một vấn đề được toàn cầu quan tâm vì nó quan trọng cho sự sống của tất cả các sinh vật trên trái đất. Tầng ozone là gì? Những nguyên nhân suy giảm tầng ozone và cách khắc phục? Hãy cùng PKO tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

1. Tìm hiểu tầng Ozone là gì?

Trước khi tìm hiểu nguyên nhân thủng tầng Ozone, chúng ta hãy cùng tìm hiểu tầng Ozone là gì?

Ozone, có ký hiệu hoá học là O3, là một dạng oxi có màu xanh nhạt và mùi khó chịu. Tầng Ozone là lớp phủ sâu trong tầng bình lưu của Trái Đất và có khả năng hấp thụ từ 97-99% tia cực tím từ nắng Mặt Trời. Ozone tạo thành khi các phân tử O2 bị phá vỡ bởi tia cực tím và sau đó kết hợp chúng lại với nhau.

Hiện tại có hai loại Ozone tồn tại:

• Loại tốt nằm ở tầng bình lưu và tạo ra từ tự nhiên
• Loại hại tạo ra từ phản ứng hoá học giữa nitơ, oxit và các hợp chất dễ bay hơi như VOC từ hoạt động của con người, thường nằm ở tầng đối lưu hoặc gần mặt đất.

2. Vai trò của tầng Ozone với Trái Đất

Tầng Ozone là một yếu tố quan trọng cho sự sống trên Trái Đất. Mặc dù chỉ là một lớp không khí nhẹ, nó cung cấp bảo vệ cho Trái Đất bằng cách chặn các yếu tố từ bên ngoài, đặc biệt là các tia UV từ Mặt Trời.

Mặt Trời tạo ra rất nhiều tia cực tím, tia hồng ngoại, tử ngoại, UV với tác động xấu đến sức khỏe con người, như làm hỏng cấu trúc da và mắt hoặc gây ung thư. Tầng Ozone giúp chặn một phần lớn các tia độc hại để bảo vệ mọi sinh vật trên Trái Đất.

Ứng dụng trong công nghiệp và sản xuất:

• Khử trùng nước uống trong chai
• Hỗ trợ việc kết hợp giữa các phân tử
• Trắng vải
• Tăng liên kết và kết dính trong các chất mềm
• Đánh giá tuổi thọ của cao su

Ứng dụng trong y tế

• Có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư ở giai đoạn đầu
• Cân bằng và hỗ trợ việc oxy hoá trong cơ thể
• Tiêu diệt các sinh vật gây bệnh trong không khí và nước
• Sản xuất Oxy hoạt hoá

Khi Ozone bị suy giảm cũng gây ra hiện tượng biến đổi khí hậu.

3. Nguyên nhân suy giảm tầng Ozone

Những hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người là nguyên nhân chính cho việc thủng tầng ozone.

Cụ thể, việc giải phóng hàng loạt chất nhân tạo như CFC, CCI3, CH3, vv – gọi là ODS – gây ra suy giảm tầng ozone. Chất Clo và Brom là hai chất gây suy giảm và thủng tầng ozone một cách siêu âm, trong đó một nguyên tử Clo có thể phá vỡ hàng ngàn phân tử ozone, trong khi một nguyên tử Brom lại tàn phá gấp 40 lần một nguyên tử Clo.

Phát triển của công nghiệp đẩy lên sự phát thải của các khí độc, bao gồm CO2, Nito, Metan, vv, với nồng độ rất cao. Điều này dẫn đến ô nhiễm không khí, hiệu ứng nhà kính và suy giảm tầng ozone.

4. Việc suy giảm tầng Ozone gây ra hậu quả gì?

4.1. Chất lượng không khí bị suy giảm

Lỗ hổng Ozone khiến cho tia tử ngoại UV-B chiếu xuống Trái Đất tăng nhiều hơn. Tia này là nguyên nhân gây ra các phản ứng hoá học mạnh, dẫn đến ô nhiễm môi trường. Kết quả là trận mưa axit xảy ra nhiều hơn và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

4.2. Gây mất cân bằng hệ sinh thái biển

Do giảm sức mạnh của tầng Ozone, số lượng các loài sinh vật cũng giảm nghiêm trọng. Sinh sản và sinh trưởng của các loại sinh vật biển bị suy giảm nặng nề. Tia tử ngoại còn tiêu diệt các sinh vật phù du, giảm nguồn thức ăn cho các loại sinh vật biển. Kết quả là một số loài sinh vật tuyệt chủng. Hiện tượng nước biển nóng lên cũng khiến cho san hô bị tẩy trắng một cách nguy hiểm.

4.3. Ảnh hưởng tới con người

Thủng tầng ozon làm cho tia độc từ mặt trời chiếu trực tiếp xuống Trái Đất, giúp con người tiếp xúc với các tia này nhiều hơn. Kết quả là phá vỡ hệ miễn dịch dẫn đến nhiều bệnh như ung thư da, đục thủy tinh, cháy nắng, suy yếu hệ thống miễn dịch và lão hóa nhanh.

4.4. Ảnh hưởng tới hệ động – thực vật

Sự thủng tầng Ozone có nghĩa là tia độc từ mặt trời sẽ tiếp xúc trực tiếp với Trái Đất, gây tác động xấu đến sức khỏe con người. Lá cây sẽ bị hư hại nhanh do tia cực tím, chậm phát triển và giảm năng suất.

Sự suy giảm Ozone còn làm chết hàng loạt cây cối và giảm sinh sản và tăng trưởng của các loại sinh vật. Đặc biệt là các sinh vật biển sẽ bị giảm hệ miễn dịch, khiến cho chuỗi thức ăn biển bị phá vỡ.

4.5. Ảnh hưởng đến các công trình kiến trúc

Ánh sáng từ Mặt Trời có thể tác động giảm độ tuổi thọ của các công trình xây dựng. Tia tử ngoại tác động mạnh vào vật liệu xây dựng, dẫn đến lão hoá nhanh hơn và giảm độ bền. Tuổi thọ của kiến trúc đang suy giảm và đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm lớn.

5. Vị trí của lỗ thủng của tầng Ozone nằm ở đâu?

Năm 1985, nhà khoa học tại Anh tìm ra một lỗ thủng lớn trong tầng khí ozone tại Nam Cực, có kích thước bằng với Mỹ. Năm 1987, nhà khoa học Đức báo cáo tầng ozone tại Bắc Cực mỏng dần, dẫn đến việc nó có thể bị thủng. Tin tức này truyền rộng nhanh và gây chấn động cộng đồng.

Lỗ thủng ozone tại Nam Bán cầu là kết quả của chất hóa học như Clorine và Bromine di chuyển vào tầng bình lưu trong mùa đông Nam Cực. Nó liên quan đến xoáy cực Nam Cực, một dải không khí lạnh cuộn quanh Trái đất. Tầng ozone bắt đầu giảm khi nhiệt độ tại tầng bình lưu tăng vào cuối mùa xuân và xoáy cực yếu dần. Lỗ thủng ozone lớn nhất xảy ra giữa tháng 9 và 10, nhưng đến tháng 12, mức ozone trở về bình thường.

6. Các biện pháp ngăn chặn quá trình suy thoái tầng Ozone

• Hãy hạn chế sử dụng năng lượng từ hạt nhân và các loại khí gây tổn thương tầng ozone trong quá trình sản xuất.
• Giảm sử dụng thuốc trừ sâu hóa học trong nông nghiệp.
• Xử lý kỹ các nơi công nghiệp, nhà máy xả khí thải độc hại và phải xử lý chúng cẩn thận ra môi trường.
• Hãy giảm thiểu sử dụng các phương tiện giao thông chạy bằng xăng, dầu.
• Tăng cường tuyên truyền ý thức cho người dân về việc ngăn chặn, lên án và xử phạt hành vi gây hại cho môi trường.
• Sử dụng các sản phẩm tốt cho môi trường và sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, và sóng biển.
• Cần phải có các giải pháp để xử lý ô nhiễm cục bộ trong các nơi công nghiệp, nhà máy…để giảm thiểu bụi độc hại và khí ô nhiễm vào môi trường.
• Nâng cao và phát triển hoạt động giáo dục, tư vấn và tuyên truyền về việc ngăn chặn các hành vi gây hại cho môi trường
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các loại bao bì bằng nhựa xốp, thay thế khi dùng các loại làm từ gỗ, giấy, vải.